Vepra përfaqësuese në fushën e leksikografisë dhe onomastikës
Prof. dr. Bahtijar Kryeziu
VEPRA PËRFAQËSUESE NË FUSHËN E LEKSIKOGRAFISË DHE ONOMASTIKËS (Prishtinë, 2023, faqe 264)
Është vepra e radhës, e 28-ta e autorit të këtyre radhëve (disa edhe në bashkautorësi). Në faqet e kësaj vepre kanë zënë vend disa trajtesa (recensa) veprash të ndryshme në fushën e leksikografisë dhe të onomastikës të studiuesve tanë të dëshmuar.
Pjesa e parë e këtij vëllimi nis me vlerësimet recensionale, parathëniet a hyrjet e disa vepra nga fusha e leksikografisë. Fjala është për veprat leksikografike të këtyre autorëve: Akademik Gjovalin Shkurtaj, “Fjalor leksiko-frazeologjik dhe etno¬linguistik i Malësisë së Madhe” (2021); Ali Jashari, “Fjalor i homonimeve në gjuhën shqipe”, (2020), me bashkë¬punëtor B. Kryeziun; Ali Jashari, Bahtijar Krye¬ziu, Olger Brame, “Fjalor i homonimeve leksikore në gjuhën shqipe”, (2021); Abdullah Zymberi, “Fjalor popullor – me rreth 20 000 fjalë” (2014); Qemal Murati “Fjalor i fjalëve dhe shprehjeve të Kosovës” (2018); Begzad Baliu, Faton Krasniqi, “Kërkime në fjalësin e veprës letrare të BeqirMusliut”, (2021); Begzad Baliu, “Dy dorëshkrime të Emanuel Krajino¬viqit” (2022); Ragip Kçiku, “Fjalor i termave dhe i nocioneve linguistike” (2009); Begzad Baliu, Bahtijar Kryeziu, Petrit Kotrri, “Fjalor i veprës letrare të Martin Camajt” (2021); Begzad Baliu, Bahtijar Kryeziu,“Fjalor i veprës letrare të Ymer Elshanit” (2021) etj.
Sakaq, pjesën e dytë të këtij vëllimi e përbëjnë vlerësimet e bërë për veprat në fushë të onomastikës (disiplinë shkencore shumëdimensionale që përfshin: toponiminë, antroponiminë, patroniminë, oroniminë, hidroniminë, bioniminë (zoonimi dhe fitonimi), odoniminë etj.) të studiuesve tanë, si: Akademik Gjovalin Shkur¬taj, “Onomastikë dhe etnolinguistikë” (2015); Begzad Baliu, “Demitizimi dhe standardizimi i onomastikës së Kosovës” (2006) dhe “Onomastikë dhe iden¬titet” (2012); Rexhep Doçi, “Onomastika e Drenicës I”, (2005); Qemal Murati, “Fjalor toponomastik i tërtho¬reve shqiptare të Maqedonisë”, (2008); Halit Sylejman – Maliqi, “Onomastika e Busavatës” (2008), si dhe autorecensioni për veprën e autorit të këtyre radhëve “Fjalor emrash “modernë” te shqiptarët sot” (2023).
Në fund të kësaj tufe recensash, është paraqitur edhe një fjalë rasti e autorit B. Kryeziu për veprën autoriale “Fjalor emrash “modernë” te shqiptarët sot” (2003), ku janë përfshirë 538 emra nxënësish, nga 550 të tillë (analizuar në aspektin diakronik – etimologjik), nga një klasë e parë, e një shkolle, nga të gjitha komunat e Republikës së Kosovës, e që shikuar nga prejardhja e emrave të nxënësve tanë, gjendja paraqitet mjaft dëshpëruese, me aq shumë emërtime jo të shqipes e jo shqip, por të huajtur e “modernë” (kështu po thonë të rinjtë dhe jo vetëm ata), emra nga greqishtja, arabishtja, hebraishtja, turqishtja, latinishtja, italishtja, gjermanishtja, spanjishtja e deri edhe nga sckocishja e vietnamishtja. U ndalëm pak më tepër në këtë vepër, jo për farë reklame, por për të vënë në spikamë seriozitetin aktual të emërtimit të fëmijëve tanë, në Kosovë, në Shqipëri, në diasporë ku kemi një numër të madh mërgimtarësh e ku jo tjetër?!
Do t’i mbetnim borxh redaktorit të studimit tonë, sikur të mos e kujtonim se vepra e zënë në gojë këtu, paraprihet nga një Parafjalë (Parathënie) e shkruar me aq përkushtim të lartë nga Prof. dr. Begzad Baliu, i cili, në fund e përfundon fjalën e tij, duke nënvizuar, pos tjerash, se: ”Përmbledhja e Profesor Bahtijar Kryeziut “Vepra përfaqësuese në fushën e leksikografisë dhe onomastikës”, sjellë një korpus të pasur tekstesh për bibliografinë shkencore të tij dhe për dijen kërkimore në jetën tonë shkencore. Ajo është përzgjedhje veprash dhe përzgjedhje tekstesh në interes të lexuesit akademik dhe lexuesit të specializuar. Ajo na shërben për të përzgjedhur tekstet e caktuara për lexim po edhe për të kuptuar peshën e tyre në jetën shkencore. Le ta përmbyllim edhe fjalën tonë se shumë herë pesha e vlerësimeve të tij është përcaktuar edhe nga pesha e vlerave të veprave të cilat i ka bërë objekt studimi Profesor Kryeziu”.
Dhe, krejt në fund, duke mbajtur parasysh vendin ku po i postojmë këta rreshta, do të shtonim vetëm edhe një maksimë, të cilës duhet t’i përmbahet autori i një vepre, pra dhe unë, se: “Kur hap faqet vepra e tij, autori duhet të mbyllë gojën”.
Vepra botohet me shpenzimet e vetë autorit.
Gjilan, 9 dhjetor 2023
