Pse sauditët shpenzojnë miliarda në futboll
Marcelo Brozovic është lojtari i fundit që kaloi në Arabinë Saudite, duke u larguar nga Interi pas tetë vitesh dhe u bë lojtar i Al Nassr, skuadrës ku luan Cristiano Ronaldo. Kroati është vetëm një nga lojtarët që kanë mbërritur në Arabinë Saudite këtë verë. Nga lojtarë të cilëve karriera po i vjen fundi, si Karim Benzema, e deri te ata që mund të kishin luajtur edhe disa sezone në futbollin serioz evropian, si Ruben Neves.
Arabia Saudite nuk ka ndërmend të ndalet me kaq. Janë paralajmëruar edhe disa transferime të tjera, dhe dëshira parësore e autoriteteve atje është që në të ardhmen e parashikueshme ta bëjnë ligën një nga më të fortat në botë. Jo shumë kohë më parë, Kina kishte të njëjtën dëshirë, por, ndryshe nga ajo, sauditët bënë lëvizje që mund ta kthenin dëshirën në realitet dhe të bënin të pasigurt bilancin e futbollit.
Shteti zotëron të gjitha klubet e mëdha
Një detaj kyç në planin e madh të sauditëve për të krijuar një ligë serioze ndodhi në fillim të qershorit të këtij viti. Fondi Shtetëror i Arabisë Saudite nën drejtimin e princit të kurorës Mohammed Bin Salman u bë pronar i ligës së futbollit, por edhe pronar i katër klubeve më të mëdha në ligë – Al Nassr, Al Ittihad, Al Hilal dhe Al Ahli.
Secili prej këtyre klubeve është në pronësi të plotë të shtetit, ndërsa katër klube të tjera më të vogla në ligë janë në pronësi indirekte nga kompanitë shtetërore që i përgjigjen drejtpërdrejt Bin Salmanit. Me pak fjalë: i njëjti pronar ka një fjalë ekzekutive në pothuajse të gjitha klubet në ligë.
Është një lëvizje që trembi strukturën e futbollit në Evropë për faktin se i njëjti fond ka edhe shumicën e aksioneve në një ekip që ka aspirata serioze vendase dhe evropiane, që është Newcastle. Në një teori të çmendur, të gjithë lojtarët që mbërritën në Arabinë Saudite mund të huazohen, për shembull, te Newcastle. Bëhet fjalë për të njëjtin pronar të të gjitha klubeve dhe nuk ka rregullore specifike që do ta ndalonin këtë.
UEFA ka shumë të ngjarë të reagonte menjëherë nëse, për shembull, Al Nassr do ta huazonte Brozovicin nesër te Newcastle dhe një procedurë urgjente do të vendoste një ndalim ose kufizim për transferime të tilla, por teoria se një gjë e tillë është e mundur krijon arsye të mjaftueshme për panik.
Sauditët nuk duan të depërtojnë në Evropë, duan të zhvillojnë futbollin e tyre
Por edhe pse sauditët duan që Newcastle të bëhet superfuqia e ardhshme evropiane, fokusi i tyre primar është zhvillimi i futbollit vendas. Rreth 70 për qind e popullsisë së tyre është nën 35 vjeç dhe vendi është i çmendur pas futbollit. Në fund të fundit, të nesërmen e fitores ndaj Argjentinës ata e shpallën festë kombëtare.
Që nga ardhja e Cristiano Ronaldos, ndeshjet e Al Nassr kanë shënuar një rritje prej 143 për qind në shikueshmëri dhe ata presin shifra të tilla në sezonin e ardhshëm në të gjithë ligën. Bin Salman i afrohet masave me blerje futbolli dhe investimi në sport është një nga mënyrat që ai dëshiron të krijojë bindje në vend pasi viti i kaluar ishte një rekord për numrin e arrestimeve për shpifje ndaj qeverisë.
Mbështetja në rrjetet sociale tregon gjithashtu se sa mirë masat e kanë përqafuar këtë revolucion futbollistik. Al Nassr ka më shumë ndjekës në Twitter se çdo klub jashtë gjashtëshes së madhe të Premiership, ndërsa Al Ahli, më i dobëti nga katër që ka marrë përsipër, ka arritur nivelin e klubeve në mes të ligës.
Hapi tjetër, pas sjelljes së yjeve nga Evropa, është të punojmë në vetë klubet. Paratë e investuara nuk përdoren ekskluzivisht për transferime, por edhe për sjelljen e ekspertëve në të gjitha nivelet e klubit të futbollit, nga akademia e të rinjve deri te ekspertët e marketingut. Duke blerë të huaj, ata duan të krijojnë një bazë solide vendase lojtarësh.
Një histori krejtësisht e ndryshme nga ajo kineze
Në pamje, e gjithë kjo histori nuk duket ndryshe nga ajo kineze, e cila ishte aktuale disa vite më parë, por dallimet janë drastike. Ndryshe nga kinezët, sauditët nuk kanë në plan të vendosin kufizime apo taksa, ndërsa qeveria ka paraqitur një strategji futbolli për 11 vitet e ardhshme, të cilën kinezët nuk e kanë bërë kurrë.
Gjegjësisht, sauditët besojnë se në periudhën e ardhshme investitorët e huaj do të duan një copë tortë në klubet më të mëdha, kështu që përveç naftës, produkt eksportues do të ishte edhe futbolli. Më pas qeveria do të shiste klubet më të mëdha dhe do të blinte klubet e radhës, të cilat do të përpiqej sërish ta kthente në një produkt të ri eksporti.
Të ardhura shtesë mund të krijohen edhe nga të drejtat televizive. Edhe pse ende nuk ka shumë interes për transmetimin e ndeshjeve nga ato liga, është çështje kohe se kur do të ndodhë. Klubet saudite përdorin lojtarë për të shkruar gjëra të mira në rrjetet sociale, si për ligën ashtu edhe për vendin, gjë që ngjall interes tek të huajt.
Në fund të fundit, procesi i nënshkrimit të lojtarëve tregon qartë se futbolli në atë vend ka funksion turistik, pasi përveç përfaqësuesve të klubeve, në negociata përfshihen rregullisht edhe ministri i Sportit dhe ai i Turizmit.
Qëllimi përfundimtar është organizimi i Kupës së Botës
Nuk është sekret që pas Botërorit të organizuar me sukses në Katar, Arabia Saudite gjithashtu dëshiron t’i tregojë botës se mund ta organizojë atë kompeticion. Edhe pse me shumë gjasa mund të kandidojë për postin pa një plan të plotë për zhvillimin e futbollit vendas, kjo e ndihmon vërtet atë.
Arabia Saudite është ende një vend ku të drejtat e njeriut janë një problem serioz dhe është e sigurt që pyetja e tyre do të ngrihej nëse do të paraqiste një kandidaturë. Gjithsesi do të bëhet, por nëse në pesë vitet e ardhshme ai e ngre ligën në një nivel më të lartë dhe zhvillon një kulturë futbolli, kjo pyetje do të humbasë në pyllin e informacionit për zhvillimin e futbollit në atë vend dhe mirëqenien e tij.
Sauditët kanë popullsinë më me mbipeshë në botë, me disa shifra që sugjerojnë se deri në 60 për qind e popullsisë është obezë, por për fëmijët kjo shifër ka rënë në rreth 15 për qind. Qeveria ka publikuar tashmë me krenari të dhëna që tregojnë se numri i sportistëve në vend është rritur nga 13 për qind në 50 për qind në 8 vitet e fundit dhe se ata po luftojnë obezitetin. Për krahasim, në Kuvajtin fqinj, çdo i dyti fëmijë është i shëndoshë.
Futbolli cilësor, investimet e huaja, rritja e shikueshmërisë, blerja e të drejtave televizive, promovimi i futbollistëve në rrjetet sociale dhe fakti që futbolli e bën kombin më të shëndetshëm janë elementë që do të fshehin çdo problem të mundshëm gjatë organizimit të kampionatit.
Do të duhet të pajtoheni me hierarkinë e re
Pas nënshkrimit të Brozovicit, jemi në pritje të transferimit të radhës të madh në Arabinë Saudite. Me të gjitha llogaritë, një nga lojtarët më meritorë për suksesin e sivjetmë të Lens, Seko Fofana, duhet të jetë i radhës dhe me shumë mundësi jo i fundit.
Të gjitha këto transferime të ardhshme, si dhe ato që nuk do të bëhen ende, nuk do ta ngrenë brenda natës ligën saudite nga vendi i pesëdhjetë për sa i përket cilësisë në dhjetëshen e parë. Interesi i audiencës evropiane gjithashtu nuk do të gjenerohet tashmë. Liga e Kampionëve do të vazhdojë të jetë kompeticioni më prestigjioz, pesë ligat më të mira do të vazhdojnë të shfaqen në ekranet televizive, por ky ritëm investimi tregon ndryshime në të ardhmen.
Futbolli nuk shikohet vetëm nga ata që janë rritur me Maradonan dhe Cruyff ose në futbollin italian në vitet nëntëdhjetë, por edhe nga brezi i ri, që blihet shumë lehtë me një fushatë të mirë marketingu.
Arabia Saudite e ka fokusuar pasurinë e saj te futbolli dhe nuk ka asnjë gjë që po e pengon zhvillimin e tij apo ndonjë organizatë që do ta pengonte atë, sepse në fund të fundit, kjo histori i shkon për shtat vetë FIFA-s. Edhe klubet evropiane nuk janë aq të zëshëm sepse e shohin atë si një vend ku mund të shesin lojtarët e tyre të lidhur me kontrata të mbiçmuara dhe të fitojnë para të mira në këtë proces.
Në të ardhmen, sauditët jo vetëm që do të duhet të presin skuadra evropiane, siç bënë, për shembull, për Superkupën e Italisë, por do të zhvillojnë produktin e tyre që do t’ua shesin të tjerëve. Është vetëm çështje kohe kur publiku evropian do të fillojë të kontrollojë më shpesh rezultatet nga liga saudite sesa liga portugeze apo belge dhe kur do të bëhet pjesë e pashmangshme e kulturës së futbollit.
