Gjermania paralajmëron Trump: Mos kërcëno Grenlandën, NATO dhe BE i bëjnë thirrje për respektimin e sovranitetit
Gjermania ka paralajmëruar Donald Trump që të mos kërcënojë Grenlandën, pasi presidenti i zgjedhur amerikan nuk e përjashtoi përdorimin e forcës ushtarake për të marrë territorin autonom të Danimarkës. Kancelari Olaf Scholz tha se kishte një “moskuptim të caktuar” në lidhje me deklaratat që vinin nga administrata e ardhshme e SHBA.
Më herët edhe Franca paralajmëroi se Bashkimi Evropian nuk do të lejojë vendet e tjera të sulmojnë kufijtë sovranë të Grenlandës. Danimarka është anëtare e aleancës së NATO-s të udhëhequr nga SHBA, ashtu si Gjermania dhe Franca. Sipas BBC, është e vështirë të imagjinohet se si BE-ja mund të parandalojë ndonjë sulm të mundshëm. Ajo nuk ka aftësitë e saj mbrojtëse dhe shumica e 27 vendeve anëtare të saj janë pjesë e NATO-s.
Të martën, Trump përsëriti dëshirën e tij për të fituar Grenlandën, duke thënë se ishulli Arktik ishte “kritik” për sigurinë kombëtare dhe ekonomike. Ai ka shprehur vazhdimisht një interes për të blerë Grenlandën, pasi kishte hedhur idenë në vitin 2019, gjatë mandatit të tij të parë si president. Danimarka, një aleate prej kohësh e SHBA-së, e ka bërë të qartë se Groenlanda nuk është në shitje dhe se ajo u përket banorëve të saj.
Trump i bëri komentet në një konferencë shtypi në pronën e tij në Mar-a-Lago në Florida, më pak se dy javë para se të betohet për mandatin e tij të dytë si president më 20 janar.
Ku është Grenlanda dhe kush e kontrollon atë?
Grenlanda ka qenë shtëpia e një baze radari amerikan që nga Lufta e Ftohtë dhe ka qenë prej kohësh e rëndësishme strategjike për Uashingtonin. Trump sugjeroi se ishulli ishte vendimtar për përpjekjet ushtarake për të gjurmuar anijet kineze dhe ruse, të cilat ai tha se janë “kudo”.
Nga ana tjetër, kryeministrja daneze Mette Frederiksen tha një ditë më parë se Grenlanda u përket Groenlandezëve dhe se vetëm popullsia lokale mund të përcaktojë të ardhmen e saj. Megjithatë, ajo theksoi se Danimarka kishte nevojë për bashkëpunim të ngushtë me SHBA.
Deputeti i Grenlandës, Kuno Fencker, i tha BBC-së se popullsia ishte përgatitur për “disa deklarata të guximshme” nga Trump, por se “sovraniteti dhe vetëvendosja e ishullit janë të panegociueshme”. Fencker, partia e të cilit Siumut është pjesë e koalicionit qeverisës të Grenlandës, tha se autoritetet lokale do të mirëpresin dialog konstruktiv dhe partneritet reciprokisht të dobishëm me Shtetet e Bashkuara dhe kombet e tjera. Ai nuk përjashtoi një shoqatë të lirë duke përfshirë Danimarkën dhe SHBA-në, por tha se “ky është një vendim që duhet të marrin grenlandezët, nuk është vendim i një politikani”.
Groenlanda ka një popullsi prej vetëm 57,000 banorësh dhe një autonomi të gjerë, megjithëse ekonomia e saj varet kryesisht nga subvencionet nga Kopenhaga dhe ajo mbetet pjesë e mbretërisë së Danimarkës. Ai gjithashtu ka disa nga depozitat më të mëdha të mineraleve të rralla të tokës, të cilat janë thelbësore në prodhimin e baterive dhe pajisjeve të teknologjisë së lartë.
Korrespondenti i lartë ndërkombëtar i Korporatës Daneze të Transmetimit, Steffen Kretz, i cili ka raportuar në kryeqytetin e Groenlandës, Nuuk, tha se shumica e njerëzve me të cilët kishte folur ishin “të tronditur” nga refuzimi i Trump për të përjashtuar përdorimin e forcës ushtarake për të marrë kontrollin e territorit.
Ndërsa shumica e njerëzve në Grenlandë shpresonin për pavarësi në të ardhmen, ai tha se kishte një pranim të gjerë se kishte nevojë për një partner që mund të ofronte shërbime publike, mbrojtje dhe një themel ekonomik, siç bëri Danimarka tani.
Djali i presidentit të zgjedhur, Donald Trump Jr, bëri një vizitë të shkurtër në Grenlandë të martën, në atë që ai e përshkroi si një “udhëtim ditor personal” për të biseduar me njerëzit. Më pas ai postoi një foto me një grup grenlandezësh në një bar të veshur me kapele pro-Trump.
