Etno fest 2023 – Dita| nata e katërt: T’tharmi i tradicionales tek modernia

T’tharmi i tradicionales tek modernia

Shkruan: Agron Gërguri, dramaturg

Etno kulturë

Veshjet dhe riti i veshjeve tradicionale

Rita Kalaj foli me kompetencë për Xhubleten veshjen tradicionale shqiptare e Malësisë së Shkodrës që vie nga antikiteti dhe është e mbrojtur nga UNESK- o si vlerë e trashëgimisë botërore. Veshjen e prezentuan aktoret Rozi Kryeziu dhe Anisa Ismaili me vullnetaret Eneidë Gjonbalaj studente e dramaturgjisë, Erlisë Beçiri studente e regjisë një fotografi shpirtplotë ku kemi dëshirë të jemi plotë mburrje përkatësie si një muze në vete me përmbajtjen kulturore dhe stilizimin artistik me plotë ngjyra e ornamente.

Ndërsa Arbnora Kollxheraj prezantoj veshjet tradicionale të grave të Hasit, të vajzave dhe nuseve ilustruar me një vallëzim përcjellur me zërin e Lajde Kolxherajt dhe këngën e përcjelljes së nuses dhe ninullën për djalin të cilat aq bukur e interpretoj Roza Xhevlekaj. Pjesëmarrësit e shumtë bëninë fotografi për kujtim dhe sikur ktheshin në vlerat që po i shpërfaq Etno Fest si identitet kulturor në nivel Kombëtar.

Etno Teatër

Fati apo fatëkeqësia e gruas e cila kthehet nga te vdekurit te na e rrefej pse e vranë.

Monodrama “Adrien” autor: Albin Kushnini, regjisor: Skender Podvorica

Aktore: Donikë Zeqiri

Nje shfaqje e guximshme që trajton temen e vrasjes së grave në Kosovë me nëntemë dashurinë midis gjinive të njëjta. Derisa njerën kjo shoqeri nuk e dënon sa duhet tjetren nuk e pranon siç duhet. Andaj dukurit e tilla bëhen edhe më të rrezikshme kur shoqëria fillon t’i trajtoj si normale nën petkun e një morali të rrejshëm. Gruaja dhunohet, vritet dhe i pamundësohet shprehja e lirë për deshirat dhe afinitet e saj në raport me burrinë dhe jeten siç na e pasqyron monodrama “Adrien” dhe si e tillë pretendon që mesazhin programatik ta vë në funksion duke motivuar shoqërinë të reagoj më me ngulmë për të mbrojtur të drejten elementare të gruas, të drejten për jetë.

Autori Albin Kushnini, regjisori Skender Podvorica dhe aktorja Donikë Zeqiri merituan duartrokitjen për guximin dhe shtejllimin teatror të angazhuar për tema të ndjeshme që duanë trajtim shoqëror, e sociopsikologjik përveçse ligjor.

Etno neja me këngë të vjetra

Kënaqësinë e etno nejes sonte e përmbushi me këngë të vjetra qytetare këngëtarja Nezafete Shala. Ambientet e Etno Fest ishin gjallëruar plotë me mysafirë u këndua e u vallëzua deri në orët e vona. Nikoqiri ishte kujdesur për të gjithë por sonte mysafirë special të ditës|natës se katërt të Etno Festit ishin stafi i bankës BPB e cila sivjet e ka mbështetur këtë event kombëtar të kulturës dhe artit në afirmim të vlerave të trashëgimisë.

Festivali të bëhet vjetor

Festivali po rritet dhe secila ditë|natë po bëhet argument i domosdosë që manifestimi restaurues dhe kreativ i kulturës dhe artit tradicional ku e ka gjenezen edhe modernia të shtrihet gjatë gjithë vitit sepse Kukaj përfundimisht po bëhet kopsht muze i kulturës dhe artit tradicional që motivon dhe ushqen kreativitetin e artistëve të arteve të ndryshme ku e vërtetojnë njëra tjetren tradita e modernia duke identifikuar t’tharmin e modernes tek tradicionalja dhe funksionin identitar të tradicionales tek modernia.