Shkruan: Izmi Zeka, – Prishtina në mes të ujqërve dhe këngës me kitarë!
Ishte natë dimri ku acari sa vinte e shtohej e drithërimat sikur të shtonin natën e pafund. Një natë e një kohe të shtirë ku të ngrirat e dimrit paralajmëronin të ftohtin e madh.
Prishtinën e kishte kapluar heshtja në një kohë ku dimri i acartë trokiste te dera.
Koha ngaherë paralajmëron furtunë të madhe. Askush s’e dinte se nata e 11 dhe 12 janarit do të mbulonte borën me pika gjaku nga hienat që shëtisnin pa ndal.
Shkruan: Izmi Zeka
Qyteti i dritave dhe egërsisë së dimrit sikur po jepte alarmin se korbat e zinj do të hanë të gjallë edhe dallëndyshet e mbrëmjes.
Kohë e pa kohë e një nate të trishtë të mbuluar me vellon e zezë pa e ditur se ajo natë e egër do të mbetej e përjetshme në një lagje Migjeniane e ku trokiste në çdo derë e hingëllima dhe taket e njerëzve me të zeza ku do të mbulonin Prishtinën me gjakun e njom.
Ishin dy të rinj që kalonin rrugët në Prishtinën e dalldisur nga flluskat e borës dhe acarit të pangopur të janarit të kobshëm që nuk shikonte ditët për të ngrirë gjithçka.
Zhurma dhe heshtja ishin bërë bashkë në qytetin e dritave ku vetëm shëtitjet e studentëve i jepnin frymë dhe jetë acarit të ngrirë në qytetin e dhimbshëm ku zihej kënga dhe dashuria për rininë e ikur e që nuk kthehej më.
Koha edhe mund t’i hajë njerëzit e unë kisha dëgjuar që janari është i egër edhe kur ai ka bardhësinë dhe të shtrëngon fort në zemër e në shpirt.
Atë natë të 11 dhe 12 janarit të vitit 1984 isha në një dhomë duke lexuar Lasgushin që e kisha për zemër dhe vështirë e kuptoja poezinë e tij, metaforën në dimrin që të mërdhinte deri në palcë.
Kthehesha te Rilindësit dhe për çudi atë natë gjumi përdridhej në mes të ftohtit dhe të lexuarit në kthim prapa në histori dhe asgjë nuk më dukej si herëve tjera.
Një natë e pa kthim i mbetur në heshtjen përcëlluese të akullit që kishte mbuluar banesën time me cepa trishtues, ku dimri “përvëlonte” edhe nga hingëllima e kuajve të zinj të një nate pakthim e që koha do ta merr në përqafim.
Të nesërmen e acarit, qyteti i dritave përdridhej nga helmeta dhe zhurma pa mbarim e njerëzve që shekullin e kishin shkatërruar dhe dimrin e kishin përgjakur.
Atë natë të janarit të kobshëm dy të rinj ishin rrethuar nga nata e dimrit të errët. Qyteti ishte ngrysur i heshtur nga frika e ushtarit dhe policit.
Shushurima e njerëzve për skaj rrugëve sikur ndjente dhimbjen dhe pa ditur se çfarë ndodhi në mbrëmjen e dimrit të vështirë të një nate të zezë pa jetë dhe me gjak të njomë.
Ishin dy të rinj që kënduan këngën “dal nga dal po vjen behari”. Ishte një këngë që vetëm ata dinin ta këndonin, vetëm ata dinin të vdisnin me këngën për liri.
Rexhepi e Nuhiu ishin në atë mbrëmje të një nate të paharruar duke kaluar rrugët ku ishin rritur dhe shpërndanin aromë lirie. Atë natë ku edhe dimri ishte paralajmërim i egërsisë së madhe i gjeti duke kuvenduar. Atë kuvendim të një nate të trishtë ua lanë brezave amanet.
Ishin dëgjuar krismat mu në lagjen që sot që mban emrin e trimave, në lagjen ku beteja dhe jeta ishin kuptim për të gjithë pa dallim.
As breshëria e automatikut nuk ua ndali këngën. As dora e zeza nuk ua ndali këngën.
Të rrethuar e duke kënduar i thanë lamtumirë jetës që ende nuk e kishin shijuar.
Hijet e zeza në një furtunë dimri e një lufte të ashpër dhe të pabarabartë, mbuluan Prishtinën me heshtje duke këputur lulet pa ardhur pranvera. Nata e zezë u mundua që të ndal ardhjen e pranverës dhe ditët me lulëkuqet e Kosovës.
Ata u vranë nga katilët dhe shpirtzinjtë në një natë ku edhe Moxarti do t’ua kishte lakmi vdekjen e tyre e që kitara u mungonte për të mbajtur ritmin e këngës para vdekjes.
Qyteti që i rriti , qyteti i rritës tani po i priste por jo si dikur. Tani po vinin me plumb në shtat. Gjilani i janarit të vitit 1984 po priste bedenat për tu bërë hije dhe diell një populli që për jetë kishte zgjedhur lirinë.
Po ktheheshin me lirinë në shtat dy dragonj që Hasan Prishtina ua la amanet kombin.
Hijet e zeza shëtisnin pa ndal. Edhe prej varrit ua kishin frikën. As në varr nuk donin t’i linin të qetë.
Dimër i vështirë ishte. Kohë e pa kohë. Nuk mbahet mend ai dimër i 11 dhe 12 Janarit të vitit 1984.
Çizme të zeza, bajloz të zi kishte kudo. Ata nuk mund të rrinin në shtrat duke u dergjur edhe pse plumbat në trup pikonin gjak.
Ah sa dimra të vështirë kaluan. Sa net të pagjumë bënë. Sa plumba ranë rrebesh mbi ta dhe kurrë nuk u ndalën. Me plagë në shtat u ngritën prej varrit dhe shkelën mbi bajlozët e zinj dhe u kthyen prapë në varr për të lënë lulet e kuqe të Kosovës të mbijnë mbi trupin e tyre.
Nuk ka më bajlozë as dimra të vështirë si në kohën Gjergjit, Isës, Jusufit, Kadriut, Bardhit, Rexhepit e Nuhiut.
Tani janari i acartë është i ndezur flakë ku qyteti me kalldërme ka hijen e Rexhës dhe Nuhiut të Jusufit dhe Kadriut, ka amanetin e tyre.
