Dorëshkrime të panjohura të Kadaresë, ekspozohen për herë të parë letërkëmbimet
Letërkëmbime dhe dorëshkrime të panjohura të shkrimtarit Ismail Kadare janë bërë publike për herë të parë në një ekspozitë në shtëpinë-studio që mban emrin e tij.
Dorëshkrimi i “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur”, korrespodenca me aktorin dhe regjisorin e madh francez Michel Piccoli për të realizuar filmin bazuar mbi këtë vepër, si dhe një kopje origjinale e skenarit janë të hapura për publikun.
Mes dokumenteve që janë ekspozuar janë gjithashtu dhe dorëshkrimi i veprës së tij për Eskilin, një përmbledhje apo ‘outline’ i tij i parë për veprën “Emblema e dikurshme”, dorëshkrimi i parafundit i “Prilli i thyer” dhe romanit “Dimri i madh”.
Për herë të parë në ekspozitë është edhe letra e romancierit të madh gjerman, Gunter Grass që ia drejtonte Kadaresë në vitin 1987 në emër të Akademisë së Arteve të Berlinit.
“Ai kërkonte një shkrimtar shqiptar, i cili kishte kaluar kufijtë, për të shkuar në Amsterdam, në një takim evropian që do të mbahej, për të folur se si dy blloqet Lindje dhe Perëndim nuk duhej të ishin më dy blloqe politike që ndanin, por do të duhej të gjenin ura lidhëse. Sipas Gunter Grassit ky është edhe një mision i shkrimtarëve, jo vetëm politikanëve dhe shoqërisë civil”,-tha Anisa Ymeri, drejtoreshë e shtëpisë studio Kadare.
Në ekspozitë një dorëshkrim i antologjisë së prozës shqipe në Francë, e shkruar në vitin 1980 nga Kadare, u dhurua nga studiuesi Xhevat Lloshi, i cili rrëfeu historinë e veçantë të një autokritike të detyruar të shkrimtarit.
“Ismail Kadaresë në ditët që u bë pleniumi i kërkuan që në fjalimin e tij të bënte edhe një autokritikë. Ismaili nuk e kishte përgatitur autokritikën. Pastaj u detyrua ta shtonte aty dhe unë kam dorëshkrimin. Jo vetëm kaq, por unë e kisha çuar për shtyp gazetën, tetë faqet e brendshme dhe mund t’ju duket e çuditshme: 5 mijë faqe të gazetës u dogjën që të mos ishin pa autokritikën e tij”,-tha studiuesi Xhevat Lloshi.
Sakaq, botuesi i Kadaresë, Bujar Hudhri thekson rëndësinë e ekspozitës.
“E vetmja pikë ku takohemi është dorëshkrimi. Kadareja duke qenë besnik i shkrimit me dorë, kjo ka qenë një lidhje shumë e bukur, prekëse, domethënëse por dhe me përgjegjshmëri shumë të madhe”,-tha botuesi Bujar Hudhri.
Veç dorëshkrimeve gjen edhe detaje të veçanta nga jeta e shkrimtarit, siç janë ftesat për të marrë pjesë në aktivitete të ndryshme, foto të rralla të tij, ku Kadare shfaqet duke qeshur, një pikturë-portret me autor ende të panjohur.
Ekspozita u hap pikërisht në muajin e lindjes së shkrimtarit Ismail Kadare, të parin pa të.
