Çfarë shkruante “Washington Post”-i më 1999 për “Hotel Grand”-in

17 maj 2023 – Para 24 vjetësh gazeta prestigjioze amerikane “Washington Post” kishte publikuar një artikull të veçantë për hotelin “Grand” dhe për largimin e forcave serbe nga ky hotel, por edhe për UÇK-në.

Artikull nis duke e cilësuar hotelin “Grand” si hotel shtetëror, i cili ishte një nga simbolet e pranisë së Qeverisë së Beogradit në Kosovë.

“Hoteli Grand këtu në kryeqytetin e Kosovës dukej si një objektiv i pamundur për një pushtim armiqësor. I famshëm për shërbimin e tij të çuditshëm, hidraulikun e keq dhe insektet e mëdha, hoteli shtetëror ka qenë një nga simbolet më të dukshme të pranisë së Qeverisë së Beogradit të drejtuar nga serbët këtu. Dhomat e tij nuk janë rinovuar – disa thonë të pastruara – prej vitesh“, fillonte artikulli i Washington Post, i cili titullohej “Simboli i kontrollit serb i hap rrugën UÇK-së”.

Mediumi amerikan kishte treguar si qeveria serbe merrej specifikisht me këtë hotel, madje duke prodhuar lajme propagandistike.

“Makina propagandistike e qeverisë nxirrte lajme me qendër serbët në një suitë në katin e dytë dhe agjentët e saj të inteligjencës vepronin në dhomat e katit të katërt. Për vite të tëra, kujtdo që kishte nevojë për një polic, i duhej vetëm të kërkonte një me rrobe civile të veshur me lëkurë, që e kalonin ditën duke u shtrirë në holl e duke pirë kafe të hidhur“, vazhdonte më tej tregimin Washington Post”, duke shpërfaqur keqpërdorimin e pushtetit dhe luksin e treguar nga forcat shtetërore serbe.

Sipas Washington Post, kjo rutinë serbe kishte zgjatur deri me 27 qershor 1999.

“Deri sonte“, vazhdon shkrimin mediumi amerikan.

Pas 27 qershorit 1999, situata kishte ndryshuar rrënjësisht.

Forcat serbe u larguan dhe në “Hotelin Grand”, tanimë gjendeshin ushtarët e UÇK-së nga Brigada e Atlantikut.

“Sapo ra mbrëmja, pijet në bar ishin falas dhe shërbyen me një buzëqeshje, me mirësjellje të Brigadës së Atlantikut të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, një grup shqiptarësh amerikanë që u larguan nga Nju Jorku disa muaj më parë për të luftuar për pavarësinë e Kosovës. Ata i mbijetuan luftës dhe hapën një fushë të re beteje këtu sonte, duke marrë kontrollin e një prej zonave të fundit serbe në kryeqytet – barit të Grand Hotel me dritë të zbehtë“, vijon artikulli i Washington Post.

Barmeni i ri Frank Mehmeti, 24 vjeç, një ish-promovues i ahengjeve në Bronx, e shpalli menjëherë “Grandin” një plazh, nga i cili UÇK-ja do të pushtonte zonën e pritjes të hënën, qendrën e medias të nesërmen dhe përfundimisht dhomat e mjera 10 kate sipër.

“Ne do ta marrim këtë zonë tani. Ne do të shkojmë deri sa të kemi të gjithë hotelin”, tha ai për gazetarët e Washington Post.

Artikulli më tutje tregon si drejtori i hotelit i kishte thirrur edhe trupat ushtarake britanike për t’iu bashkangjitur festës dhe si ushtarët shoqëruan gjashtë forca serbe, të dyshuar si pjesëtarë të inteligjencës së Beogradit.

“Pije nga shtëpia”, shtoi ai, “pi sa të duash”.

“Duke mos ndarë humorin e tyre festiv, drejtori i hotelit zgjodhi të thërriste trupat paqeruajtëse britanike, të cilët për pak kohë toleruan një festë të improvizuar në lobi, ku shfaqej muzikë popullore shqiptare me zë të lartë dhe vallëzime linjash nga dy duzina shqiptarë etnikë. Ushtarët shoqëruan të paktën gjashtë forca serbe të dyshuar si operativë të inteligjencës së Beogradit nga hoteli”, vijon artikulli.

Pas 10 vitesh, punëtorët shqiptarë të “Hotelit Grand”, të cilët kishin humbur vendet e tyre të punës nga regjimi jugosllav, iu hap mundësia për t’u rikthyer përsëri në punë. Këtë e kishte konstatuar Majori Seralh, zëdhënës i forcave britanike.

“Britanikët më pas mbajtën një konferencë shtypi të improvizuar. Major Ian Seraph, një zëdhënës i forcave britanike, tha se drejtori i hotelit kishte rënë dakord të mbante një takim të martën për riintegrimin e shqiptarëve etnikë në stafin e hotelit, duke përfshirë ish-punonjësit që u pushuan nga puna 10 vjet më parë së bashku me dhjetëra mijëra shqiptarë të tjerë të Kosovës në industri të shumta. Pushimet masive ishin pjesë e një fushate të presidentit jugosllav Slobodan Millosheviq për t’u dhënë përparësi serbëve dhe interesave serbe në Kosovë, një krahinë serbe. Rreth 50 njerëz tani punojnë në Grand, praktikisht të gjithë serbë“, shkruante Washington Post.

Artikulli në fund tregon për punëtorin e ri shqiptar, Frank Mehmeti, i cili u kishte thënë se edhe serbët janë të ftuar për t’iu bashkuar në festë.

“Stafi i pritjes dukej i hutuar ndërsa shqiptarët etnikë festonin. “Ata hynë në lokal”, tha Dushan Jariç, i cili ka punuar në recepsion për nëntë vjet dhe merr një rrogë nga Beogradi.

“Nuk kishte punëtorë atje, shumë prej tyre ishin larguar. Por, festa ishte jetëshkurtër, sepse ushtarët britanikë thirrën pijet e fundit në orën 22:00. Mehmeti, i cili me buzëqeshje tha se do të donte të bëhej planifikues i festës në Hotel Grand, nuk u pendua. “Ky ishte një hotel i drejtuar nga shqiptarët 10 vjet më parë. Në thelb, ne thjesht po e kthejmë atë”, tha ai. Duke treguar serbët në pritje, ai tha se “ata madje mund të vijnë të na bashkohen [në festë]”. Por, më pas u mendua një minutë dhe shtoi: “Nuk e di nëse do t’i shërbej“, përfundon artikullin Washington Post.

Artikulli i plotë: https://www.washingtonpost.com/wp-srv/inatl/longterm/balkans/stories/kosovo062899.htm