
Gjysmë milion njerëz në Kroaci për “Thompson”: Koncerti më i madh në historinë e Evropës, mes lavdërimeve fashiste dhe alarmit për sigurinë
Më 5 korrik, kryeqyteti kroat pret koncertin e këngëtarit të djathtë ekstremist Marko Perkoviq – “Thompson”. Me 500,000 bileta të shitura, qyteti përgatitet për sfida të mëdha logjistike dhe tensione politike.

Më 5 korrik 2025, në Zagreb pritet të mbahet koncerti më i madh ndonjëherë në Evropë: 500 mijë njerëz kanë blerë bileta për të parë këngëtarin kroat të ekstremit të djathtë, Marko Perkoviq – i njohur si “Thompson”. Koncerti ka shkaktuar debat të fortë publik në Kroaci dhe më gjerë, për shkak të bindjeve politike të këngëtarit dhe ndikimit të tij kulturor në shoqërinë kroate.

Kryeqyteti me rreth 800,000 banorë është vënë përballë një sfide të jashtëzakonshme logjistike. Autoritetet janë në alarm për sigurinë publike, transportin, kujdesin shëndetësor dhe rendin. Në një skenar të keq, përmasat e këtij eventi mund të çojnë në kolaps të plotë urban.
Kush është “Thompson”?
Marko Perkoviq e mori pseudonimin “Thompson” nga mitralozi që përdori gjatë Luftës së Kroacisë për Pavarësi (1991–1995). Muzika e tij është një kombinim i rock-ut të rëndë me elemente të folklorit tradicional, ndërsa tekstet shpesh lavdërojnë sakrificën kroate dhe përkatësinë kombëtare – por edhe glorifikojnë elementë të trashëgimisë fashiste të Kroacisë.
Ai ka përdorur në mënyrë të përsëritur përshëndetjen “Za dom – spremni” (“Për atdheun – gati!”), një thirrje e përdorur nga regjimi ustash, aleat i nazistëve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në shumë nga koncertet e tij, janë parë flamuj me simbole ustashe dhe dëgjuar slogane të ndaluara gjetkë në Evropë.
Një fenomen kulturor i institucionalizuar
Sipas muzikologes dhe historianes Lada Durakoviq, Perkoviq nuk është thjesht një këngëtar, por një fenomen politik dhe emocional. “Ai është një hartë afektive për shumë njerëz në Kroaci. Muzika e tij u ofron ndjesinë e përkatësisë, drejtësisë dhe kuptimit në një shoqëri të pasigurt,” thotë ajo për Deutsche Welle.
Ajo thekson se koncertet e tij janë të mbushura me simbolikë politike dhe historike që nxisin një revizionizëm të rrezikshëm: “Në një vend ku Akademia e Shkencave i zbardh ikonat ustashe, nuk është çudi që mesazhet e Thompson të jenë pjesë e kulturës së pranuar”.

Nga skena në stadium – dhe në jetën politike
Suksesi i Perkoviq nuk i dedikohet vetëm skenës muzikore. Ai ka qenë i pranishëm në festa zyrtare të kombëtares kroate të futbollit, ku janë parë edhe politikanë të rëndësishëm në skenë me të. Analistët e shohin këtë si një normalizim të ideologjive të djathta ekstreme nën petkun e patriotizmit.
Përgatitjet në Zagreb dhe frika nga tensionet
Ndërsa data e koncertit afrohet, autoritetet kroate kanë angazhuar forca shtesë të sigurisë, ambulanca dhe një plan emergjence për menaxhimin e trafikut dhe turmës. Organizatorët deklarojnë se janë marrë masat për të garantuar sigurinë, por kritikët paralajmërojnë se ngjarja mund të shndërrohet në një arenë demonstrimi politik dhe potencialisht dhune.
Pavarësisht polemikave, numri rekord i biletave tregon fuqinë e ndikimit të Perkoviq në një pjesë të madhe të opinionit publik kroat dhe rajonal. Debati rreth koncertit mbetet i ndarë mes atyre që e shohin si artist patriot dhe atyre që e konsiderojnë një zë propagandistik të të kaluarës më të errët të Ballkanit.
